Czym jest restrukturyzacja kredytu i kiedy warto z niej skorzystać?
Nie jesteś petentem – jesteś partnerem w rozmowie z bankiem. Zgodnie z art. 75c Prawa bankowego bank ma obowiązek rozpatrzyć Twój wniosek, gdy masz trudności ze spłatą. Negocjujesz nowe warunki spłaty, które mają pomóc Tobie – i chronić bank przed kosztowną windykacją. To strategiczna decyzja – nie kapitulacja.
- Restrukturyzacja kredytu to zmiana warunków spłaty – np. obniżenie rat, karencja, wydłużenie okresu.
- Chroni przed windykacją i zaległościami w BIK, jeśli zareagujesz na czas.
- Wymaga złożenia wniosku do banku wraz z dokumentami potwierdzającymi trudną sytuację.
- Najczęstsze formy to: karencja, obniżka oprocentowania, zmiana harmonogramu, przewalutowanie.
- Może obniżyć zdolność kredytową lub czasowo wpłynąć negatywnie na scoring BIK.
- Alternatywy to: konsolidacja, refinansowanie lub Fundusz Wsparcia Kredytobiorców.
Restrukturyzacja kredytu to rozwiązanie dla osób, które zmagają się z problemami w spłacie swoich zobowiązań. W artykule wyjaśniamy, na czym polega, jakie są jej formy, korzyści, ograniczenia oraz jak przygotować skuteczny wniosek. To przewodnik krok po kroku, który pomoże Ci odzyskać kontrolę nad finansami.
Czym jest restrukturyzacja kredytu?
Restrukturyzacja kredytu to zmiana warunków spłaty zadłużenia, której celem jest dostosowanie ich do obecnej sytuacji finansowej kredytobiorcy. Banki oferują to rozwiązanie, aby klienci mogli dalej spłacać swoje zobowiązania i uniknąć windykacji.
Warto wiedzieć, że możliwość restrukturyzacji nie jest jedynie dobrą wolą banku. Zgodnie z art. 75c Prawa bankowego, jeśli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą, bank ma obowiązek wezwać go do zapłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych i informując o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia.
- obniżenie miesięcznych rat,
- wydłużenie okresu kredytowania,
- czasowe zawieszenie spłaty kapitału (karencję),
- obniżenie oprocentowania,
- przewalutowanie lub zmianę harmonogramu.
Jakie są formy restrukturyzacji kredytu?
Banki oferują różne opcje dopasowania umowy do aktualnej sytuacji klienta:
- Wydłużenie okresu kredytowania – zmniejsza wysokość rat, ale zwiększa całkowity koszt kredytu. Przykład: kredyt 300 000 zł na 20 lat przy 7% oznacza ratę ~2325 zł, a na 25 lat ~2120 zł – ale suma odsetek rośnie o ponad 60 000 zł.
- Karencja – zawieszenie spłaty kapitału, czyli przez kilka miesięcy spłacasz tylko odsetki. Karencja nie oznacza pełnych „wakacji kredytowych” – nadal trzeba spłacać odsetki.
- Obniżenie oprocentowania – bank może czasowo zredukować marżę lub oprocentowanie bazowe.
- Przewalutowanie kredytu – np. zmiana CHF lub EUR na PLN.
- Zmiana harmonogramu – dopasowanie rat do sezonowości lub nieregularnych dochodów.
📌 Rodzaje kredytów a restrukturyzacja
- Kredyt hipoteczny: Długoterminowy, zabezpieczony hipoteką. Możliwa pomoc z FWK. Uwaga na kosztowne wydłużenie okresu.
- Kredyt gotówkowy: Krótszy okres spłaty, mniej elastyczny. Możliwa konsolidacja lub czasowe obniżenie rat.
- Kredyt firmowy: Często wymagane prognozy, bilanse, plan naprawczy. Zmiana warunków może dotyczyć nie tylko rat, ale też formy zabezpieczenia.
📊 Tabela porównawcza form restrukturyzacji kredytu
| Rodzaj zmiany | Opis | Zalety | Ryzyka / Wady |
|---|---|---|---|
| Wydłużenie okresu | Mniejsza rata, dłuższy okres | Lepsza płynność | Wyższy koszt całkowity |
| Karencja | Spłata tylko odsetek | Oddech finansowy | Większe odsetki łącznie |
| Obniżenie oprocentowania | Renegocjacja marży | Niższe koszty | Banki rzadko się godzą |
| Przewalutowanie | Zmiana waluty | Stabilizacja | Koszty spreadów |
| Nowy harmonogram | Inny układ rat | Elastyczność | Wydłużony okres |
Kiedy rozważyć restrukturyzację kredytu?
Restrukturyzacja jest korzystna, gdy:
- dochody znacząco spadły,
- wydatki nagle wzrosły (np. choroba, utrata pracy),
- pojawiły się zaległości lub ryzyko opóźnień.
Im wcześniej zareagujesz, tym lepiej. Banki lepiej reagują na proaktywne podejście niż na windykację po terminie.
🧾 Jak złożyć wniosek o restrukturyzację? Instrukcja krok po kroku
- Przeanalizuj swoją sytuację i wybierz preferowaną formę ulgi: karencję, zmianę rat, wydłużenie okresu.
- Zbierz dokumenty: umowę kredytową, zaświadczenia o dochodach, PIT-y, wyciągi z konta, dokumenty z ZUS/PUP, faktury, zaświadczenia lekarskie.
- Napisz uzasadnienie – opisz problem jasno i konkretnie (np. utrata pracy, choroba dziecka).
- Złóż kompletny wniosek w oddziale banku lub online.
- Negocjuj warunki i podpisz aneks do umowy kredytowej.
🤝 Jak skutecznie negocjować z bankiem? Praktyczne techniki
Negocjacje z bankiem to nie gra o sumie zerowej. Bankowi zależy, byś spłacał kredyt, a nie trafiał do windykacji. Zrozum, że masz silniejsze argumenty, niż Ci się wydaje.
🎯 Przygotuj swoją BATNĘ
BATNA (Best Alternative to a Negotiated Agreement) to Twoja alternatywa, jeśli nie dojdzie do porozumienia. Dla Ciebie może to być Fundusz Wsparcia Kredytobiorców lub sprzedaż nieruchomości. Dla banku – kosztowna windykacja. Wiedząc to, jesteś silniejszy w rozmowach.
🗣️ Przykładowe zwroty do użycia
- „Zgodnie z art. 75c Prawa bankowego, zwracam się z wnioskiem o przedstawienie propozycji restrukturyzacji mojego zadłużenia…”
- „Moja sytuacja ma charakter przejściowy. Karencja na 6 miesięcy pozwoli mi odzyskać płynność i wrócić do terminowej spłaty.”
- „Proszę o rozważenie obniżenia marży, aby rata kredytu była dopasowana do mojej obecnej sytuacji finansowej.”
👔 Postawa i komunikacja
Jeśli spotykasz się z bankiem osobiście: zachowuj spokój, bądź konkretny, pokazuj dokumenty. Nie tłumacz się, tylko argumentuj. Negocjujesz – nie przepraszasz.
💸 Ile kosztuje restrukturyzacja kredytu?
- Opłata za aneks: zwykle 100–500 zł.
- Podwyższenie marży: bank może zażądać wyższej marży po restrukturyzacji.
- Koszty zabezpieczeń: notarialne lub hipoteki, jeśli bank ich zażąda.
- Spread walutowy: przy przewalutowaniu kredytu walutowego.
📉 Czy restrukturyzacja kredytu psuje BIK?
BIK (Biuro Informacji Kredytowej) to instytucja gromadząca dane o historii kredytowej klientów banków, SKOK-ów i firm pożyczkowych w Polsce.
Restrukturyzacja oznaczana jest w BIK jako modyfikacja warunków umowy i może:
- obniżyć scoring o 30–50 pkt,
- utrudnić uzyskanie kolejnego kredytu przez 1–2 lata,
- zwiększyć marżę przy kolejnych wnioskach.
To mniejsze zło w porównaniu do egzekucji czy zaległości powyżej 30 dni.
📖 Case study: historia Pani Marii i Pana Jana
📍 Przykład: Kredyt hipoteczny: 450 000 zł na 25 lat. Rata: 3200 zł. Po utracie pracy przez Panią Marię dochód spadł o 40%. Para złożyła wniosek o karencję na 12 miesięcy. Bank zgodził się – przez rok spłacali tylko odsetki (~1100 zł). Po okresie karencji rata wzrosła, a okres kredytowania wydłużył się o 18 miesięcy. Koszt kredytu wzrósł o 27 000 zł, ale uniknęli sprzedaży mieszkania.
❌ Najczęstsze błędy przy restrukturyzacji
- Zbyt późne działanie – kontakt z bankiem po dużych zaległościach.
- Słabe uzasadnienie – brak dokumentów lub ogólniki.
- Brak negocjacji – akceptacja pierwszej propozycji banku.
- Brak analizy kosztów – skupienie się tylko na niższej racie.
🚫 Co zrobić, gdy bank odmówi restrukturyzacji?
- Poproś o pisemne uzasadnienie – bank musi wskazać powody odmowy.
- Złóż reklamację lub odwołanie – często procedura wewnętrzna pozwala na ponowną analizę.
- Skontaktuj się z instytucjami zewnętrznymi: Rzecznik Finansowy, Sąd Polubowny przy ZBP.
🔍 Restrukturyzacja vs Konsolidacja vs Refinansowanie – co wybrać?
- Restrukturyzacja: jeden kredyt, problem ze spłatą – negocjacje z obecnym bankiem.
- Konsolidacja: wiele zobowiązań – połączenie w jeden nowy kredyt.
- Refinansowanie: przeniesienie kredytu do innego banku z lepszą ofertą.
📄 Checklista – przygotowanie wniosku o restrukturyzację
- [ ] Zebranie danych kredytowych i osobowych
- [ ] Dokumenty finansowe (zaśw. o dochodach, wyciągi z konta)
- [ ] Dowody uzasadniające (zwolnienie, dokumentacja medyczna)
- [ ] Opis sytuacji i uzasadnienie wniosku
- [ ] Wskazanie preferowanego rozwiązania
📘 Słowniczek pojęć
- Karencja: czasowe zawieszenie spłaty kapitału, bez zawieszenia odsetek.
- Marża: stała część oprocentowania ustalana przez bank.
- Oprocentowanie zmienne: zależne od wskaźnika (np. WIRON) + marża banku.
- Scoring BIK: punktowa ocena Twojej wiarygodności kredytowej.
- Spread walutowy: różnica między kursem kupna a sprzedaży waluty.
- Aneks do umowy: dokument zmieniający warunki zawartej umowy kredytowej.
📎 Metodologia
Informacje zawarte w tym artykule opierają się na analizie Prawa bankowego, dokumentów BIK, materiałów Rzecznika Finansowego, a także praktycznym doświadczeniu autora w pracy z klientami posiadającymi kredyty hipoteczne i gotówkowe. Wszystkie dane zostały zweryfikowane pod kątem aktualnych regulacji prawnych na dzień 27 lipca 2025 r.
🔗 Ważne źródła i linki
- Ustawa Prawo bankowe – art. 75c
- Strona Rzecznika Finansowego
- Biuro Informacji Kredytowej (BIK)
- Fundusz Wsparcia Kredytobiorców
❓ FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czy restrukturyzacja kredytu to to samo co wakacje kredytowe?
Nie. Wakacje kredytowe są ustawowe i tymczasowe. Restrukturyzacja to trwała zmiana warunków umowy z bankiem.
Ile kosztuje restrukturyzacja kredytu?
Koszt zależy od banku. Zazwyczaj obejmuje jednorazową opłatę za aneks (100–500 zł). Czasem bank może podnieść marżę, co zwiększy koszt kredytu w długim terminie.
Czy bank może odmówić restrukturyzacji?
Tak, jeśli uzna, że Twoja sytuacja finansowa nie daje szans na poprawę. Zgodnie z art. 75c Prawa bankowego, bank musi jednak rozpatrzyć wniosek i wskazać możliwość restrukturyzacji.
Czy restrukturyzacja niszczy historię w BIK?
Tak, informacja o restrukturyzacji trafia do BIK i może tymczasowo obniżyć Twój scoring. Jest to jednak znacznie lepsze rozwiązanie niż zaległości w spłacie, które niszczą historię kredytową o wiele bardziej. Banki widzą restrukturyzację jako próbę odpowiedzialnego rozwiązania problemu.
Kiedy najlepiej złożyć wniosek o restrukturyzację?
Jak tylko zauważysz problemy ze spłatą. Najlepiej przed powstaniem jakiejkolwiek zaległości – zwiększa to szanse na pozytywną decyzję banku.
Jak długo czeka się na decyzję banku?
Zwykle od 14 do 30 dni, w zależności od banku i kompletności dokumentacji.
Czy mogę zrestrukturyzować kredyt z programu „Bezpieczny Kredyt 2%”?
Tak, ale trzeba uważać. Zmiana warunków (np. okresu kredytowania) może wpłynąć na dopłaty. Zawsze konsultuj to z bankiem, by nie utracić wsparcia.
Lepsza restrukturyzacja czy Fundusz Wsparcia Kredytobiorców?
To zależy. FWK to forma zwrotnej pomocy (do 2000 zł przez 36 miesięcy). Restrukturyzacja to zmiana umowy kredytowej. Obie formy można łączyć – zrestrukturyzować kredyt i dodatkowo złożyć wniosek do FWK.
🔗 Ważne źródła i linki
- Ustawa Prawo bankowe – art. 75c
- Strona Rzecznika Finansowego
- Biuro Informacji Kredytowej (BIK)
- Fundusz Wsparcia Kredytobiorców
Autor: Jacek Grudniewski
Ekspert ds. produktów finansowych i pasjonat rynku nieruchomości
Data aktualizacji artykułu: 27 lipca 2025 r.
Kontakt przez LinkedIn:
https://www.linkedin.com/in/jacekgrudniewski/
Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi profesjonalnej porady finansowej ani prawnej. Prezentowane treści mogą nie wyczerpywać tematu w pełni i nie uwzględniać Twojej indywidualnej sytuacji. Zawsze konsultuj swoje decyzje z licencjonowanym specjalistą, który dostosuje poradę do Twoich potrzeb. Artykuł może zawierać linki partnerskie, z których autor otrzymuje wynagrodzenie bez dodatkowych kosztów dla Ciebie. Pamiętaj, że ostateczne decyzje podejmujesz na własną odpowiedzialność.
